Throughout the period of Ottoman rule (1453-1821) there have been made several attempts to overthrow the Turks almost in all Greece. In Pieria was the famous battle of Lazaioi in the 18th and 19th century.
Founder of the Olympian Lazaioi considered Lazos descended probably from Olympus Livadi , but lived in the area of Milia. The offspring of Olympian Lazaioi Lazos, along with other thieves?, fought bravely Ali Pasha, who dominated the land between Epirus and Macedonia. But they were forced to leave for a period from the region for the Sporades islands, where they continued their struggle with piracy and from where they returned after an agreement with Ali Pasha. In 1813, Ali Pasha, broke the agreement and destroyed Milia army led by his son Velis. Then a lot of Lazaioi were killed. Those who escaped faced the Turk-Albanians but were forced to surrender.
The second year of the revolution in 1822 had the second biggest disaster of Milia, the burning of the Tower of Lazaioi and their dispersal in southern Greece. But soon the village was inhabited again by the dispersed population and repaired the tower around 1859. The story of course does not end because Lazaioi descendants continued the revolutionary movements with other Macedonians militants following the footsteps of their ancestors.
The family Lazaion gave so many victims in the struggle for freedom.
* John Lazos: slaughtered in Tyrnavos (1813) by Veli Pasha, along with 36 other family members Lazaioi. His son, Tolios, escaped the massacre because he was 12 years old and later became the general of Thessalomakedonian army. He died young on February 15, 1836. His son, John, died in 1835 in a scuffle with Gkegkides? outside the Livadi.
* Liolios Lazos: hanged in 1815 in the Constantinopole, along with his 2 sons
* Municipality Lazos: Killed in Milia by Veli Pasha. In another version, Killed in Malathria, now Dion of Pieria.
* Kostas Lazos: Sent by Veli Pasha in Ioannina where Killed by Ali Pasha.
ΟΙ ΛΑΖΑΙΟΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας (1453-1821) έγιναν πολυάριθμες προσπάθειες αποτίναξης του τουρκικού ζυγού σε όλη την Ελλάδα . Στην Πιερία ξακουστός έμεινε ο αγώνας των Λαζαίων τον 18ο και 19ο αιώνα.
Γενάρχης των Λαζαίων θεωρείται ο Ολύμπιος Λάζος που κατάγονταν μάλον από το Λιβάδι Ολύμπου , έζησε όμως στην περιοχή της Μηλιάς στα Πιέρια όρη . Οι Λαζαίοι απόγονοι του Ολύμπιου Λάζου, μαζί με άλλους κλεφταρματολούς, πολέμησαν γενναία τον Αλή πασά των Ιωαννίνων ο οποίος κυριαρχούσε από την Ήπειρο μέχρι τη Μακεδονία. Αναγκάστηκαν όμως να φύγουν για ένα διάστημα από την περιοχή για τις νήσους Σποράδες, όπου συνέχισαν τον αγώνα τους με πειρατείες και από όπου γύρισαν μετά από συμφωνία με τον Αλή πασά. Το 1813 όμως ο Αλή πασάς σπάζοντας τη συμφωνία καταστρέφει τη Μηλιά με στρατό του οποίου ηγείτο ο γιος του Βελής. Τότε σκοτώνονται και αρκετοί Λαζαίοι. Όσοι ξέφυγαν αντιμετώπισαν του Τουρκαλβανούς για να αναγκασθούν όμως σε παράδοση.
Ακολούθησε το δεύτερο χρόνο της επανάστασης, το 1822 η δεύτερη και μεγαλύτερη καταστροφή της Μηλιάς, η πυρπόληση του Πύργου των Λαζαίων και ο διασκορπισμός τους στη Νότια Ελλάδα. Σύντομα όμως το χωριό κατοικήθηκε και πάλι από τους διασκορπισμένους κατοίκους ενώ επισκευάστηκε και ο Πύργος γύρω στο 1859. Η ιστορία βέβαια των Λαζαίων δεν τελειώνει αφού οι απόγονοι Λαζαίοι συνέχισαν τα επαναστατικά κινήματα μαζί με άλλους Μακεδόνες αγωνιστές ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων τους.
Η οικογένεια Λαζαίων υπήρξε από τις ελάχιστες , σε πανελλήνια κλίμακα, που έδωσε τόσα πολλά θύματα στον αγώνα για τη λευτεριά.
* Γιάννης Λάζος: Σφάχτηκε στον Τύρναβο (1813) από το Βελή Πασά, μαζί με 36 άλλα μέλη της οικογένειας των Λαζαίων. Ο γιος του, Τόλιος, γλίτωσε την ομαδική σφαγή επειδή ήταν 12 ετών και αργότερα έγινε χιλίαρχος στο Θεσσαλομακεδονικό Σώμα. Πέθανε νέος στις 15 Φεβρουαρίου 1836. Ο γιος του, Γιάννης, σκοτώθηκε το 1835 σε συμπλοκή με Γκέγκηδες έξω από το Λιβάδι.
* Λιόλιος Λάζος: Απαγχονίστηκε το 1815 στην Πόλη, μαζί με τους 2 γιους του
* Δήμος Λάζος: Σκοτώθηκε στη Μηλιά από το Βελή Πασά. Κατά μία άλλη εκδοχή, σουβλίστηκε στη Μαλαθριά, σημερινό Δίον Πιερίας.
* Κώστας Λάζος: Στάλθηκε από το Βελή Πασά στα Γιάννενα, όπου ανασκολοπίστηκε από τον Αλή Πασά.
THE MACEDONIAN GENERAL LAZOS WITH HIS FOLLOWERS
Ο ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΛΑΖΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΑΔΟΥΣ ΤΟΥ
